Μπορεί η Τουρκία να κάνει αυτό που λέει ο Ερντογάν: να ψάξει αλλού πηγές για να ανανεώσει τον στόλο της Πολεμικής της Αεροπορίας; Μπορεί να πετάξει όλη την υποδομή, ξεχνώντας τα αεροσκάφη που ήδη διαθέτει, και να τη στήσει από την αρχή;
Στην πραγματικότητα, εναλλακτική για την Τουρκία δεν υπάρχει. Ο Ερντογάν θα μπορούσε, βέβαια, να κάνει μια φαντεζί χειρονομία, για να δείξει ότι τάχα δεν μπλοφάρει. Αλλά οι ειδήμονες λένε ότι δεν έχει την πολυτέλεια να διακινδυνεύσει τον ουσιαστικό παροπλισμό των φτερών του για χρόνια, μέχρι να αποκτήσει νέα. Δεν έχει καν τους πόρους να το προσπαθήσει. Καλά τα Μπαϊρακτάρ, αλλά δεν αρκούν.
Παρά την αυτοκρατορική πρόζα, η Τουρκία είναι εξαρτημένη από τις ΗΠΑ για τον εξοπλισμό της. Οσο η αμυντική σχέση μεταξύ τους διατηρείται παγωμένη, η εξάρτηση έχει πραγματικές επιπτώσεις. Ο σύντομος απολογισμός του ερντογανικού τυχοδιωκτισμού έχει καταγράψει τον αποκλεισμό της Τουρκίας από τα F-35 και την οδυνηρή για τις δυνατότητές της καθυστέρηση στον εκσυγχρονισμό των F-16. Σε απλά, αντιπολιτευτικά, Ελληνικά, ο Ερντογάν πληρώνει το τίμημα επειδή αποδείχτηκε αναξιόπιστος και απρόβλεπτος εταίρος – και διάλεξε να προκαλέσει τις ΗΠΑ μέσω του Πούτιν και των S-400.
Υπάρχει άλλο δόγμα για την εξωτερική μας πολιτική;
Η αξιωματική αντιπολίτευση στην Αθήνα ερμήνευσε τη μη συμπερίληψη της τροπολογίας του γερουσιαστή Ρόμπερτ Μενέντεζ –που έθετε όρους για την παροχή πολεμικού υλικού από τις ΗΠΑ στην Τουρκία– στον αμυντικό προϋπολογισμό ως «ήττα του δόγματος Μητσοτάκη». Η Τουρκία, λέει ο ΣΥΡΙΖΑ, επιβραβεύεται.
Παράγοντες της ελληνικής ομογένειας και ο ίδιος ο Μενέντεζ εξήγησαν ότι η μη ενσωμάτωση της τροπολογίας κάθε άλλο παρά ισοδυναμεί με απόρριψή της. Ας υποθέσουμε, όμως, ότι η Κουμουνδούρου αντιλαμβάνεται καλύτερα την πολιτική πραγματικότητα στην Ουάσιγκτον, απ’ ό,τι ο ίδιος ο Μενέντεζ. Πώς αξιολογείται η ήδη μεγάλη καθυστέρηση της προμήθειας; Εχει συνέπειες για τον Ερντογάν; Πώς αξιολογείται η ταυτόχρονη αναβάθμιση του ελληνικού στόλου – και η προοπτική να ενισχυθεί και με F-35;
Ακόμη κι αν η Τουρκία υπογράψει τελικώς το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού που επιθυμεί, η διαδικασία θα είναι μακρά και θα ισοδυναμεί όχι με αρχή, αλλά με διατήρηση της σχέσης εξάρτησής της από την Αμερική. Θα σημαίνει ότι η εξέλιξη του προγράμματος θα τίθεται υπό την αίρεση της ορθής συμμαχικής της συμπεριφοράς. Θα σημαίνει με άλλα λόγια ότι η Τουρκία μένει εντός ενός πλαισίου κανόνων, όπου θα είναι διαρκώς υπόλογη για τις ενέργειές της, χωρίς να αποκομίζει στο πεδίο κάτι που η Ελλάδα δεν διαθέτει ήδη.
Απέναντι σε αυτά τα αποτελέσματα, αυτό που αντιτάσσεται, χωρίς να περιγράφεται, είναι ένα άλλο «δόγμα» μη «προβλέψιμου» συμμάχου. Το δόγμα του επιτήδειου συμμάχου που μάλλον θα υπηρετούσε καλύτερα το εθνικό συμφέρον με νάζια.
