Δεν είναι εποχή για τεχνοκράτες. Οι καιροί χρειάζονται πολιτικούς. Δεν θα μπορούσε να το πει καλύτερα ο Γιάννης Στουρνάρας στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ. Και έχει σημασία ότι η διαπίστωση προέρχεται από έναν τραπεζίτη και όχι από κάποιο παιδί κομματικού σωλήνα. Αφορμή για το συμπέρασμα, η πτώση της κυβέρνησης Ντράγκι στην Ιταλία. Σε συνδυασμό με την άνοδο του συνασπισμού της Δεξιάς με την Ακροδεξιά. Οπου τα προβλήματα ανατέθηκαν σε τεχνοκράτες, όσο άξιοι κι αν είναι, όπως ο «σούπερ Μάριο» ή ο δικός μας Παπαδήμος, ακολούθησε έκρηξη του πιο ακραίου λαϊκισμού. Κάποτε θα πρέπει να αναρωτηθούμε στα σοβαρά ποια λάθη των κομμάτων του δημοκρατικού τόξου οδήγησαν τη χώρα στην περιπέτεια των Συριζανέλ. Προς το παρόν το αντιμετωπίζουμε, λίγο ώς πολύ, σαν κάτι μοιραίο. Και γι’ αυτό απορούμε πώς είναι δυνατόν στην Ιταλία, σε μια μεγάλη ευρωπαϊκή χώρα, να ανεβαίνουν δυνάμεις αντιευρωπαϊκές. Ελα ντε. Σε τι διαφέρουν οι Αδελφοί της Ιταλίας από τους ΑΝΕΛ. Η μόνη διαφορά είναι ότι η Ελλάδα δεν έχει φασιστικό παρελθόν. Και ότι η Τζόρτζια Μελόνι δεν συνεργάζεται με τα Πέντε Αστέρια, όπως οι ΑΝΕΛ με τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά με τους λίγο έως πολύ ομοϊδεάτες της. Αν μη τι άλλο, ο ιταλικός λαϊκισμός είναι συνεπέστερος από την ελληνική αρλούμπα. Κατά τα λοιπά το πρότυπο δεν αλλάζει. Τεχνοκρατική διαχείριση σημαίνει αμιγώς ορθολογική διαχείριση. Μόνον που οι κοινωνίες δεν αποτελούνται μονάχα από ορθολογικά στοιχεία και οι δημοκρατίες δεν είναι φτιαγμένες μόνον από λογαριασμούς. Η δημοκρατία για να λειτουργήσει χρειάζεται την κατάλληλη ισορροπία ανάμεσα στον ορθολογισμό και στον ανορθολογισμό – πέστε το «έμπνευση», πέστε το «οραματισμό». Το εκκρεμές ρέπει προς τον ανορθολογισμό όταν οι δόσεις ορθολογισμού υπερβούν τα ανεκτά όρια.
Ο κ. Στουρνάρας είπε και κάτι ακόμη στη συνέντευξη. Είπε ότι η Ευρώπη δραστηριοποιείται «αντιδραστικά» μόνον όταν βρίσκεται αντιμέτωπη με κάποια κρίση. Αφελώς σκέφτομαι ότι η Αμερική έχει ένα γεωστρατηγικό σχέδιο που αφορά το μέλλον του κόσμου, η Κίνα επίσης, η Ρωσία επίσης, ο ισλαμικός κόσμος επίσης. Ποιο είναι το «γεωστρατηγικό» σχέδιο της Ευρώπης για το μέλλον; Το «μη μου τους κύκλους τάραττε». Do not disturb. Στο τέλος του περασμένου αιώνα, ο Φράνσις Φουκουγιάμα κήρυττε το τέλος της Ιστορίας. Τέλος της Ιστορίας σημαίνει τέλος της πολιτικής. Σημαίνει ότι τα προβλήματα του πλανήτη μπορούν να αντιμετωπισθούν με τεχνοκρατικές λύσεις. Διαψεύσθηκε παταγωδώς.
Η «ανθρωπείη φύσις» του Θουκυδίδη εξακολουθεί να διεκδικεί τα δικαιώματά της. Το μέλλον της Ευρώπης θα κριθεί από τον τρόπο που οι πολιτικές της ελίτ θα το αντιληφθούν και θα το μετατρέψουν σε κοινωνική δυναμική.
