Ο κ. Μεσσίνας είναι συστηματικός μελετητής των εβραϊκών συναγωγών στον ελλαδικό χώρο, γεγονός το οποίο αποτυπώνεται και στην πολύχρονη έρευνά του, όπου προτεραιότητα έχουν οι ιστορίες των ανθρώπων.
Ο ίδιος αρχιτέκτονας και πολεοδόμος, σύμβουλος αειφορίας και δημόσιας διαβούλευσης. Απόφοιτος του Κολλεγίου Αθηνών, του Yale School of Architecture και κάτοχος διδακτορικού στη Χωροταξία και MSc σε «Περιβάλλον και Ανάπτυξη» από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ανέλαβε για πρώτη φορά την εκτενή μελέτη και αποτύπωση των συναγωγών στην Ελλάδα το 1993, την οποία και δημοσίευσε εκτενώς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Από το 1995 μέχρι σήμερα έχει αναλάβει πρωτοβουλίες με συνεργάτες για τη μελέτη, αναστήλωση, αναπαλαίωση και ανακαίνιση συναγωγών σε πόλεις ανά την Ελλάδα, περιλαμβανομένης και της προστασίας του ψηφιδωτού της αρχαίας συναγωγής στην Αίγινα, ενώ σε κάθε του παρουσίαση, και όχι, μόνο, προτάσσει την αξία της διάσωσης και αξιοποίησης του «ξεχασμένου» δυστυχώς σε πολλές των περιπτώσεων, πολιτιστικού πλούτου της χώρας μας.
Ο κ. Μεσσίνας μίλησε το πρωί της Πέμπτης, 14 Απριλίου, στο «Ράδιο Παρατηρητής 94fm» εξιστορώντας εν συντομία την αρχή αλλά και την εξέλιξη του εγχειρήματός του που αφορά στις Συναγωγές ανά την Ελλάδα, επικεντρώνοντας και στον τρόπο εργασίας του σε σχέση με τη Συναγωγή της Κομοτηνής.
Ο λόγος στον ίδιο…
ΠτΘ: κ.Μεσσίνα έχετε αφιερώσει ένα μεγάλο κομμάτι της ερευνητικής και επαγγελματικής σας σταδιοδρομίας στις Εβραϊκές Συναγωγές της Ελλάδας. Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σας αυτή;
Η.Μ: Ξεκίνησε στην αρχή της σταδιοδρομίας μου ως αρχιτέκτονας και συγκεκριμένα το 1992 στην Αμερική. Έχοντας αποφοιτήσει πλέον από το Yale σκεφτόμουν τι θα κάνω με τη ζωή και την καριέρα μου. Οι περισσότεροι συμφοιτητές μου πήγαν να δουλέψουν σε αρχιτεκτονικά γραφεία, εγώ έψαχνα να βρω πώς θα έκανα κάτι που θα έχει μεγαλύτερη σημασία για μένα ως αρχιτέκτονα, έναν τρόπο που θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω τις γνώσεις μου ώστε να υπηρετήσουν κάτι μεγαλύτερο από μένα και επίσης να είναι κάτι που θα είχε νόημα για τον τόπο από τον οποίο ήρθα. Συνθέτοντας όλα αυτά μαζί και εκμεταλλευόμενος κάποιες συγκυρίες που προέκυψαν στην πορεία ήρθε η ενασχόλησή μου με τις Συναγωγές. Συγκεκριμένα θυμάμαι πως το 1992 είχα επισκεφθεί το Σικάγο για μία έκθεση όπου έπεσε στα χέρια μου ένα τεύχος του περιοδικού «Μετρόπολις» που εμπεριείχε ένα άρθρο με τίτλο «Η αναστήλωση των Συναγωγών στην Ευρώπη». Παράλληλα μέσα από κάποιες εκστρατείες για τη διάσωση των Συναγωγών της Ανατολικής Ευρώπης ήρθα σε επαφή με τα γραπτά του Σάμουελ Κρούγκερ, που είχε γράψει για τη σημασία των εγκαταλελειμμένων κτηρίων και την ανάγκη αυτά να έρθουν σε χρήση, να σωθούν, να διατηρηθούν. Με ενέπνευσε, τον αναζήτησα τον βρήκα και έκτοτε ξεκίνησε μια φιλία και μια στήριξη από πλευράς του ώστε να γίνει κάτι αντίστοιχο και στην Ελλάδα.
«Υπάρχει διάσπαρτο υλικό για την Εβραϊκή κοινότητα της Κομοτηνής, απλώς πρέπει κάποιος που ενδιαφέρεται να ενώσει τα κομμάτια»
ΠτΘ: Δεδομένου ότι στην Ελλάδα, όπως το παράδειγμα της Κομοτηνής, δεν έχουμε φροντίσει για τη διάσωση ιστορικών αρχείων, πόσο δύσκολο ήταν το ερευνητικό σας εγχείρημα; Υπήρχε διαθέσιμο υλικό;
Η.Μ: Έχουν δημοσιευτεί κατά καιρούς πάρα πολλά στοιχεία για την Κομοτηνή και την Εβραϊκή κοινότητα. Αυτό που πρέπει να κάνει κάποιος είναι να συνδέσει όλα τα κομμάτια που βρίσκονται διάσπαρτα. Επίσης, εγώ είχα την ευκαιρία για ενάμιση χρόνο να κάνω εκτενή έρευνα στα πρωτότυπα αρχεία των Εβραϊκών Κοινοτήτων, ένα μέρος των οποίων βρίσκεται στο Ισραήλ και ένα άλλο μέρος του στη Μόσχα. Εκεί λοιπόν βρήκα ακόμα και το όνομα της Συναγωγής που μέχρι τότε ήταν άγνωστο. Λεγόταν Μπεθ Ελ, που σημαίνει ο Οίκος του Θεού. Το όνομα το βρήκα σε ένα έγγραφο, όπως με παρόμοιο τρόπο βρήκα και πολλά άλλα στοιχεία για το κτίριο, την ταυτότητά του κ.ο.κ.
Το ίδιο το κτίριο επισκέφθηκα όταν πλέον είχε καταρρεύσει η στέγη, πλην ενός μικρού κομματιού που παρέμενε όρθιο αλλά υπήρχαν οι περιμετρικοί τοίχοι, όπως, επίσης, βρήκα και τον περίφημο τρούλο, η κατασκευή του οποίου, ο λόγος για τον οποίο έγινε αποτελεί αίνιγμα. Τον βρήκα λοιπόν στο έδαφος και έτσι μπόρεσα να τον αποτυπώσω και να αναπαραστήσω με μεγάλη ακρίβεια τα σχέδια της Συναγωγής, ώστε σήμερα αν κάποιος αποφασίσει, ο Δήμος π.χ., ότι θέλει την ανάπτυξη της Συναγωγής αυτό να μπορεί να γίνει με μεγάλη ακρίβεια.
Διαβάστε περισσότερα εδώ.
Ο κ. Μεσσίνας είναι συστηματικός μελετητής των εβραϊκών συναγωγών στον ελλαδικό χώρο, γεγονός το οποίο αποτυπώνεται και στην πολύχρονη έρευνά του, όπου προτεραιότητα έχουν οι ιστορίες των ανθρώπων.
Ο ίδιος αρχιτέκτονας και πολεοδόμος, σύμβουλος αειφορίας και δημόσιας διαβούλευσης. Απόφοιτος του Κολλεγίου Αθηνών, του Yale School of Architecture και κάτοχος διδακτορικού στη Χωροταξία και MSc σε «Περιβάλλον και Ανάπτυξη» από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ανέλαβε για πρώτη φορά την εκτενή μελέτη και αποτύπωση των συναγωγών στην Ελλάδα το 1993, την οποία και δημοσίευσε εκτενώς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Από το 1995 μέχρι σήμερα έχει αναλάβει πρωτοβουλίες με συνεργάτες για τη μελέτη, αναστήλωση, αναπαλαίωση και ανακαίνιση συναγωγών σε πόλεις ανά την Ελλάδα, περιλαμβανομένης και της προστασίας του ψηφιδωτού της αρχαίας συναγωγής στην Αίγινα, ενώ σε κάθε του παρουσίαση, και όχι, μόνο, προτάσσει την αξία της διάσωσης και αξιοποίησης του «ξεχασμένου» δυστυχώς σε πολλές των περιπτώσεων, πολιτιστικού πλούτου της χώρας μας.
Ο κ. Μεσσίνας μίλησε το πρωί της Πέμπτης, 14 Απριλίου, στο «Ράδιο Παρατηρητής 94fm» εξιστορώντας εν συντομία την αρχή αλλά και την εξέλιξη του εγχειρήματός του που αφορά στις Συναγωγές ανά την Ελλάδα, επικεντρώνοντας και στον τρόπο εργασίας του σε σχέση με τη Συναγωγή της Κομοτηνής.
Ο λόγος στον ίδιο…
ΠτΘ: κ.Μεσσίνα έχετε αφιερώσει ένα μεγάλο κομμάτι της ερευνητικής και επαγγελματικής σας σταδιοδρομίας στις Εβραϊκές Συναγωγές της Ελλάδας. Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σας αυτή;
Η.Μ: Ξεκίνησε στην αρχή της σταδιοδρομίας μου ως αρχιτέκτονας και συγκεκριμένα το 1992 στην Αμερική. Έχοντας αποφοιτήσει πλέον από το Yale σκεφτόμουν τι θα κάνω με τη ζωή και την καριέρα μου. Οι περισσότεροι συμφοιτητές μου πήγαν να δουλέψουν σε αρχιτεκτονικά γραφεία, εγώ έψαχνα να βρω πώς θα έκανα κάτι που θα έχει μεγαλύτερη σημασία για μένα ως αρχιτέκτονα, έναν τρόπο που θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω τις γνώσεις μου ώστε να υπηρετήσουν κάτι μεγαλύτερο από μένα και επίσης να είναι κάτι που θα είχε νόημα για τον τόπο από τον οποίο ήρθα. Συνθέτοντας όλα αυτά μαζί και εκμεταλλευόμενος κάποιες συγκυρίες που προέκυψαν στην πορεία ήρθε η ενασχόλησή μου με τις Συναγωγές. Συγκεκριμένα θυμάμαι πως το 1992 είχα επισκεφθεί το Σικάγο για μία έκθεση όπου έπεσε στα χέρια μου ένα τεύχος του περιοδικού «Μετρόπολις» που εμπεριείχε ένα άρθρο με τίτλο «Η αναστήλωση των Συναγωγών στην Ευρώπη». Παράλληλα μέσα από κάποιες εκστρατείες για τη διάσωση των Συναγωγών της Ανατολικής Ευρώπης ήρθα σε επαφή με τα γραπτά του Σάμουελ Κρούγκερ, που είχε γράψει για τη σημασία των εγκαταλελειμμένων κτηρίων και την ανάγκη αυτά να έρθουν σε χρήση, να σωθούν, να διατηρηθούν. Με ενέπνευσε, τον αναζήτησα τον βρήκα και έκτοτε ξεκίνησε μια φιλία και μια στήριξη από πλευράς του ώστε να γίνει κάτι αντίστοιχο και στην Ελλάδα.
«Υπάρχει διάσπαρτο υλικό για την Εβραϊκή κοινότητα της Κομοτηνής, απλώς πρέπει κάποιος που ενδιαφέρεται να ενώσει τα κομμάτια»
ΠτΘ: Δεδομένου ότι στην Ελλάδα, όπως το παράδειγμα της Κομοτηνής, δεν έχουμε φροντίσει για τη διάσωση ιστορικών αρχείων, πόσο δύσκολο ήταν το ερευνητικό σας εγχείρημα; Υπήρχε διαθέσιμο υλικό;
Η.Μ: Έχουν δημοσιευτεί κατά καιρούς πάρα πολλά στοιχεία για την Κομοτηνή και την Εβραϊκή κοινότητα. Αυτό που πρέπει να κάνει κάποιος είναι να συνδέσει όλα τα κομμάτια που βρίσκονται διάσπαρτα. Επίσης, εγώ είχα την ευκαιρία για ενάμιση χρόνο να κάνω εκτενή έρευνα στα πρωτότυπα αρχεία των Εβραϊκών Κοινοτήτων, ένα μέρος των οποίων βρίσκεται στο Ισραήλ και ένα άλλο μέρος του στη Μόσχα. Εκεί λοιπόν βρήκα ακόμα και το όνομα της Συναγωγής που μέχρι τότε ήταν άγνωστο. Λεγόταν Μπεθ Ελ, που σημαίνει ο Οίκος του Θεού. Το όνομα το βρήκα σε ένα έγγραφο, όπως με παρόμοιο τρόπο βρήκα και πολλά άλλα στοιχεία για το κτίριο, την ταυτότητά του κ.ο.κ.
Το ίδιο το κτίριο επισκέφθηκα όταν πλέον είχε καταρρεύσει η στέγη, πλην ενός μικρού κομματιού που παρέμενε όρθιο αλλά υπήρχαν οι περιμετρικοί τοίχοι, όπως, επίσης, βρήκα και τον περίφημο τρούλο, η κατασκευή του οποίου, ο λόγος για τον οποίο έγινε αποτελεί αίνιγμα. Τον βρήκα λοιπόν στο έδαφος και έτσι μπόρεσα να τον αποτυπώσω και να αναπαραστήσω με μεγάλη ακρίβεια τα σχέδια της Συναγωγής, ώστε σήμερα αν κάποιος αποφασίσει, ο Δήμος π.χ., ότι θέλει την ανάπτυξη της Συναγωγής αυτό να μπορεί να γίνει με μεγάλη ακρίβεια.
Διαβάστε περισσότερα εδώ.
