Η άμβλωση στην Αμερική – Ο αιφνίδιος θάνατος βρεφών στην Ελλάδα

0
19

Η εποχή της απαγόρευσης των αμβλώσεων στην Αμερική συμπίπτει στην Ελλάδα με την αύξηση των αιφνίδιων θανάτων βρεφών, φαινόμενο στο οποίο ελάχιστη προσοχή δόθηκε από τους ειδικούς επιστήμονες, παρότι επισημάνθηκε στον Τύπο.

Υπάρχει κάποια σχέση μεταξύ των δύο αυτών φαινομένων, ανεξάρτητη του τόπου εμφάνισής τους; Η έλευση ενός παιδιού στον κόσμο δεν είναι παρά η ένσαρκη διάσταση των φαντασιώσεων των γονιών η οποία προηγείται. Το παιδί έχει ήδη γεννηθεί φαντασιωτικά από τους γονείς πολύ πριν από την έλευσή του στον κόσμο ως ένας συγκερασμός επιθυμίας, ενίοτε και φόβου. Η φαντασίωση αυτή δεν προκύπτει μόνο από τη σχέση των γονιών μεταξύ τους αλλά και από τη σχέση των γονιών με τους δικούς τους γονείς, όπως επίσης από το τι υπαγορεύουν τα κυρίαρχα σημαίνοντα ως προς την έμφυλη ταυτότητα και την ένταξη στον κοινωνικό ιστό.

Στην περίπτωση του αιφνίδιου θανάτου βρέφους, μπορούμε να αναρωτηθούμε αν το παιδί αυτό είχε ποτέ εγγραφεί στον ψυχισμό των γονιών, αν ο θάνατός του δεν είναι παρά η υλοποίηση της άδειας θέσης που κατείχε στον ψυχισμό των γονιών, ιδιαίτερα της μητέρας. Θα λέγαμε ότι αποσύρεται τυπικά από το μητρώο εγγραφής επειδή ουδέποτε είχε εγγραφεί. Αποκολλάται από το ασυνείδητο της μητέρας ως προσωρινή ετικέτα σε αντίθεση με τα άλλα παιδιά.

Με τον ίδιο τρόπο που η εμφάνιση του παιδιού στον κόσμο συμβαίνει μέσω της ένσαρκης παρουσίας του και της φαντασίωσης που έχει προηγηθεί, με τον ίδιο τρόπο ο αιφνίδιος θάνατος του βρέφους δεν είναι παρά η ένσαρκη απουσία της φαντασίωσης που έχει προηγηθεί ως προς τη μη αποδοχή αυτού του παιδιού, το οποίο ουδέποτε έγινε αποδεκτό. Οπως τονίζει η P. Aulagnier, «Εκείνου του οποίου η γέννηση θα έπρεπε να μαρτυρά την πραγματοποίηση μιας ευχής δεν συναντά καμιά ευχή που να το αφορά».

Το παιδί αυτό ουδέποτε εγγράφηκε στη ζωή, στην ψυχική πραγματικότητα των γονιών. Ο θάνατός του αφήνει να διαφανεί η κενή θέση που ήδη προϋπήρχε. Ουσιαστικά το παιδί αυτό δεν γεννήθηκε ποτέ. Υπήρξε ως σώμα άνευ γονικής ταυτότητας. Το παιδί αυτό αναχωρεί σιωπηλά από έναν τόπο όπου ουδέποτε αφίχθηκε.

Ο αιφνίδιος θάνατος βρέφους, μη ενοχοποιητικός, αφού, άνευ προφανούς αιτίας (οι γονείς δεν «ξέρουν» τίποτα) δεν είναι παρά η αναχώρηση από τον κόσμο των σημαινόντων ενός σώματος, το οποίο ουδέποτε κατέστη σημαίνον. Ο ψυχισμός των γονιών επιζητεί να βρεθεί σε μια κατάσταση όπου το παιδί ουδέποτε υπήρξε. Ο αιφνίδιος θάνατος προσφέρει την ανακούφιση ότι όλα είναι όπως πριν, τώρα οι γονείς μπορούν να επιθυμήσουν ένα παιδί.

Την άρνηση της επιθυμίας των γονιών ως προς την έλευση ενός παιδιού την βλέπουμε ενίοτε ως αμφιθυμία που μπορεί να διέπει τον ψυχισμό των γονιών, «το θέλω και δεν το θέλω». Βρισκόμαστε μπροστά στο φαινόμενο του double bind, έτσι όπως μελετήθηκε από τη Σχολή του Palo Alto (G. Bateson, P. Watzlawick) ή τη Σχολή του Μιλάνου (M. Selvini Palazzoli), με συνέπεια την απόσυρση του παιδιού από τον κόσμο. Αφού δεν έχει θέση στην επιθυμία των γονιών, αφού η επιθυμία των γονιών αυτοαναιρείται από το αντίθετό της, τότε δεν υπάρχει και θέση στον κόσμο.

Και, φυσικά, εάν είναι το βλέμμα της μητέρας εκείνο που συμβάλλει στην αποδοχή από το παιδί της εικόνας του στο στάδιο του καθρέφτη (J. Lacan) για τον σχηματισμό του εγώ, είναι προφανές ότι το μητρικό βλέμμα θα φέρει και τα αρνητικά ή τα θετικά στοιχεία της σχέσης με τον πατέρα.

Οπως επίσης είναι η μητέρα εκείνη που θα εισαγάγει το «όνομα του πατρός» για να επιτευχθεί η δυνατότητα του παιδιού να βρεθεί εντός της πραγματικότητας, στο σημαίνον, αποφεύγοντας τις διεργασίες της ψύχωσης. Μα, στην περίπτωση ενός βιασμού, για ποιον πατέρα πρόκειται;

Ο νόμος στην Αμερική περί άμβλωσης δεν είναι παρά η πραγματοποίηση με άλλο τρόπο αυτού που πάει να αποφύγει. Εάν ο νόμος αυτός επιδιώκει τη ζωή, αυτό ακριβώς είναι που πρόκειται να χάσει στη συνέχεια είτε ως αιφνίδιο θάνατο του βρέφους είτε ως συμβολικό θάνατο του ψυχισμού του παιδιού. Είναι αδιανόητο ένας νομοθέτης να ζητά από ένα παιδί 10 χρόνων να κρατήσει το παιδί του, αποτέλεσμα βιασμού, στο όνομα της ζωής.

Μήπως ο νομοθέτης αυτός υπήρξε ανεπιθύμητο παιδί, με αποτέλεσμα να δημιουργεί ανεπιθύμητα παιδιά για να βρεθεί ο ίδιος στον κόσμο που του ταιριάζει;

Μήπως ο νομοθέτης αυτός σκοτώνει τη ζωή στο όνομα της ζωής, μιας ζωής που δεν αφορά κανέναν με τον τρόπο που την προτείνει; Ενα «Viva la Muerte»;

Γιατί η ζωή στον άνθρωπο δεν είναι απλό βιολογικό γεγονός, αλλά γεγονός επιθυμίας.

* Διδάκτωρ Ψυχοπαθολογίας

Πηγή