AP Photo/Markus Schreiber, File
Τον μηχανισμό για το έλεγχο της αγοράς φυσικού αερίου παρουσιάζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Τρίτη. Βασικό στοιχείο των προτάσεων φαίνεται πως είναι η από κοινού αγορά φυσικού αερίου και ο περιορισμός της ζήτησης, ενώ στις καλένδες φαίνεται να παραπέμπεται η αποσύνδεση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας από αυτές του αερίου.
Σύμφωνα με όσα μεταδίδει από τις Βρυξέλλες η ανταποκρίτρια της «Εφημερίδας των Συντακτών», Μαρία Ψαρά, οι προτάσεις που ενέκρινε το κολέγιο των επιτρόπων και θα παρουσιαστούν την Τρίτη περιλαμβάνουν τα εξής:
α. Μια πλατφόρμα για κοινή προμήθεια φυσικού αερίου.
Το σχέδιο είναι να δοθεί εντολή στα κράτη μέλη να αγοράζουν από κοινού φυσικό αέριο που αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το 15% της αποθήκευσής τους και να επιτραπεί στις εταιρείες να σχηματίσουν μια ευρωπαϊκή κοινοπραξία. Οι ρωσικές πηγές εφοδιασμού θα αποκλείονται από τη συμμετοχή.
β. Μείωση της ζήτησης του φυσικού αερίου κατά τουλάχιστον 15%
γ. Μηχανισμό αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών-μελών, ώστε να μην ξεμείνει κανένα κράτος από ενέργεια.
δ. Η επιβολή του δυναμικού πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου αναφέρεται ως «ύστατο μέτρο», με συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα και υπό προϋποθέσεις.
Το «δυναμικό πλαφόν» έχουν προτείνει με επιστολή τους 15 κράτη-μέλη. Άλλη πρόταση είναι τα μέτρα που έχουν λάβει οι χώρες της Ιβηρικής, αλλά αυτό συναντά μεγαλύτερες αντιδράσεις. Το «δυναμικό όριο τιμών» που θα αφορά τις συναλλαγές στο Ολλανδικό Χρηματιστήριο, από το οποίο διαμορφώνεται η τιμή για όλο το φυσικό αέριο που διακινείται στην ήπειρο.
Η Ιταλία, η Ελλάδα, η Πολωνία και το Βέλγιο πρότειναν την περασμένη εβδομάδα ένα όριο στους μεγαλύτερους εμπορικούς κόμβους της περιοχής, το οποίο θα περιλαμβάνει έναν διάδρομο που θα επιτρέπει στις τιμές να κυμαίνονται κατά περίπου 5% για παράδειγμα. Πρότειναν ότι το εύρος τιμών θα επανεξετάζεται τακτικά για να αντικατοπτρίζει το επίπεδο άλλων βασικών σημείων αναφοράς ενέργειας, όπως οι τιμές του αργού πετρελαίου, του άνθρακα και του φυσικού αερίου στη Βόρεια Αμερική και την Ασία.
ε. Νέο δείκτη διαμόρφωσης (τύπου TTF) για το υγροποιημένο φυσικό αέριο.
Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχει δηλώσει ότι το TTF δεν αντικατοπτρίζει πλέον την ενεργειακή πραγματικότητα του μπλοκ αφού η Ρωσία έκοψε τις προμήθειες στην Ευρώπη και το μερίδιο φυσικού αερίου από τη Μόσχα μειώθηκε από 40% σε περίπου 7%.
Στο προσχέδιο του εγγράφου που θα παρουσιαστεί αύριο και το οποίο έχει δει το Bloomberg, αναφέρεται ότι «αυτό θα βοηθήσει να αποφευχθεί η ακραία αστάθεια και οι αυξήσεις των τιμών, καθώς και η κερδοσκοπία που θα μπορούσε να οδηγήσει σε δυσκολίες στην προμήθεια φυσικού αερίου σε ορισμένα κράτη-μέλη». Επίσης, στόχος είναι να «διασφαλιστεί πιο υγιής μηχανισμός διαμόρφωσης τιμών», προστατεύοντας τις ενεργειακές εταιρείες της περιοχής από μεγάλες αιχμές και βοηθώντας τους να εξασφαλίσουν τον εφοδιασμό μεσοπρόθεσμα, αναφέρεται.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του πρακτορείου Bloomberg, στόχος του σχεδίου της Κομισιόιν είναι να περιοριστεί η αστάθεια των τιμών στην αγορά φυσικού αερίου και να αποτραπούν ακραίες εκτοξεύσεις τιμών στις συναλλαγές παραγώγων.
Στο προσχέδιο του εγγράφου που θα παρουσιαστεί αύριο και το οποίο έχει δει το Bloomberg, αναφέρεται ότι «αυτό θα βοηθήσει να αποφευχθεί η ακραία αστάθεια και οι αυξήσεις των τιμών, καθώς και η κερδοσκοπία που θα μπορούσε να οδηγήσει σε δυσκολίες στην προμήθεια φυσικού αερίου σε ορισμένα κράτη-μέλη».
Η Επιτροπή δέχεται αυξανόμενες πιέσεις από κυβερνήσεις να επιβάλει ανώτατο όριο στις τιμές του φυσικού αερίου. Ορισμένες χώρες ζήτησαν επίσης να διακοπεί η σχέση μεταξύ των τιμών του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας μέσω της επιβολής ανώτατου ορίου τιμών στα καύσιμα που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, μια ιδέα που η Επιτροπή δεν σχεδιάζει να θέσει σε λειτουργία. Ενώ ένα τέτοιο μοντέλο έχει μειώσει τις τιμές στην Ισπανία και την Πορτογαλία, ενέχει ορισμένους κινδύνους εάν εισαχθεί σε ολόκληρο το μπλοκ, ανέφερε στο προσχέδιο.
Η Επιτροπή σχεδιάζει επίσης να υιοθετήσει εργαλεία για την τόνωση της ρευστότητας στις αγορές ενέργειας αυξάνοντας το όριο εκκαθάρισης για μη χρηματοοικονομικούς αντισυμβαλλομένους στα 4 δισεκατομμύρια ευρώ και διευρύνοντας τον κατάλογο των αποδεκτών περιουσιακών στοιχείων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως εξασφάλιση για ένα έτος.